Aukcja stulecia

AP Photo/Photo Courtsey of Peter Sachs

Dentysta, Dr Hans Sachs, był jednym z pierwszych na świecie kolekcjonerów plakatu. Zaczynał pod koniec XIX wieku, jeszcze jako uczeń. Nim hitlerowcy doszli do władzy, zgromadził ponad 12.500 eksponatów.

W 1938 roku naziści - na polecenie samego Goebbelsa - zrabowali legendarną kolekcję. Sachs zdołał opuścić Niemcy z żoną, dzieckiem i kilkoma ocalonymi afiszami Toulouse-Lautreca. Nigdy więcej nie zobaczył swoich plakatów. Zmarł w 1974 roku w Stanach Zjednoczonych.

Po latach okazało się, że część kolekcji przetrwała w Berlinie Wschodnim. Minęły kolejne lata i niemiecki Sąd Najwyższy polecił zwrócić Peterowi Sachsowi własność jego ojca.

Niestety, żadne muzeum nie zdołało odkupić całego zespołu. 18 stycznia pierwsze 1300 prac trafi na aukcję w Nowym Jorku. 

W internecie można oglądać reprodukcje [tutaj >]. Niesamowity zestaw! 

Poniżej kilka (z 1300!) przykładów:

Jest też do kupienia kilka druków z Polski. 

Na przykład ten:

- - - - -

Źródło: Guernsey's

Maks, Moryc i wesoły piekarz (czyli makabra)

Żródło: The Magic Lantern Society

Na początku zeszłego stulecia latarnia magiczna przegrała z kinem, ale nadal była popularną zabawką dziecięcą. Jeszcze w 1925 roku firma Liesegang z Düsseldorfu produkowała dziesiątki rodzajów kolorowych przezroczy. Wśród nich - zestaw z historią Maksa i Moryca.

Kiedy w 1985 roku ukazał się polski przekład "Maksa i Moryca", ta klasyczna książeczka zdobyła u nas pewną popularność. Niektórzy uważali ją za klucz do historii XX wieku.

Dzieło Wilhelma Buscha, pisarza i rysownika zmarłego w 1908 roku, zaczyna się w ten sposób:

Często słyszy się lub czyta
o figlarzach lub psotnikach,
takich jak te dwa bachory,
które zwą się Maks i Moryc.



Bohaterowie kolejno: wieszają kury niejakiej wdowy Bolte, kradną upieczony drób, podpiłowują kładkę, po której przechodzi krawiec Byk, nasypują prochu do fajki nauczyciela Lampela itd. itp.







Po tej serii okrucieństw, spotyka ich zasłużona kara. Wpadają do kadzi z ciastem i zostają upieczeni:

Piekarz ujrzał ich wesoły,
myśląc: "Co to za smakołyk?!"
Raz-dwa zabrał się do pracy.
Będą chlebek mieć rodacy!

Ognia nie ma co rozniecać.
Leci ciasto w czeluść pieca!





O dziwo, chłopcy wychodzą z tego z życiem ("żyją dwaj nicponie!"), ale wkrótce trafiają w ręce młynarza, który mieli ich na mąkę.

"- Daj no worek!" Chłop się śmieje,
a nicponie lecą w lejek,
Tu ich widzisz innych całkiem,
rozdrobnionych na kawałki"

Zakończenie historii, którą karmiono kilka generacji niemieckich dzieci, brzmi tak:

Wszyscy w ciszy żyć już mogą
Zło przepadło, dzięki Bogu!







_____
Wszystkie cytaty z przekładu Lecha Konopińskiego, Poznań 1985
Źródło ilustracji: The Magic Lantern Society

Tydzień Nieznanego Plakacisty (6)

W hołdzie dla wszystkich zapomnianych twórców - codziennie inny plakat nieustalonego autora.
_____
Dziś: Zygmunt Breitbart, najsilniejszy człowiek świata. Anonim, Niemcy 1924-1925

Zygmunt Breitbart, legendarny żydowski siłacz. Urodzony w Łodzi, występował w cyrkach Europy i Ameryki. Sławę przyniósł mu między innymi numer z torem motocyklowym ustawionym na piersi.
Podczas jednego z przedstawień Breitbart zranił się w kolano. Zmarł wskutek zakażenia.


Źródło: The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe

_____
Jutro: Wielki finał.
Wczoraj: Powrót wężycy.